Aile Hukuku
Aile hukuku, aile kurumu içerisindeki kişilerin diğer aile üyelerine karşı hak ve sorumluluklarını belirleyen hukuk alanıdır. Cumhuriyetin ilanı ile birlikte evlilik, kişilerin ayrılması durumunda birbirinden hak iddia edebilmesi adına resmiyet kazandırılması gereken bir husus olmuştur.
Aile hukuku sistemi, evliliği resmi bir sözleşmeye bağlı kılarak; boşanma ya da çocukların dünyaya gelmesi durumunda kişilere bazı sorumluluklar vakfeder. Örneğin evlilik akti içerisindeki bir çift boşanma davası açtığında çocukların velayeti, nafaka, tazminat, mal paylaşımı gibi konular hakkında da karar verilir.
Fakat evlilik medeni kanunda belirlendiği şekilde gerçekleşmemişse kişiler bu tarz konularda hak iddia edemez. Dolayısıyla çocuklar tek bir ebeveynin himayesinde kalır.
Bu tarz olumsuz durumların oluşmaması adına, aile hukuku mevzuatı sorumluluk ve yaptırımları 4721 sayılı Türk medeni kanunu maddelerince belirlenmiştir.
Aile Hukuku Neleri Kapsar?
Aile hukukunun kapsadığı konuları şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Boşanma davaları
- Velayet davaları
- Nafaka davaları
- İştirak nafakası
- Yardım nafakası
- Yoksulluk nafakası
- Tazminat davaları
- Mal paylaşımı davaları
- Nişan, evlilik koşulları
- Evlat edinebilme koşulları
- Boşanma davası gerekçeleri
- Evlilik akti içerisindeyken zina
- Eşlerden birinin diğerinin hayatına kast etmesi
- Eşlerden birinin yüz kızartıcı suç işlemesi
- Eşlerden birinin evi terk etmesi
- Eşlerden birinin akıl hastalığı durumu
- Evlilik sırasında kişilerin sorumlulukları
- Evliliği sonlandırırken kişilerin sorumlulukları
- Aile konutu dokunulmazlığı
- Geçerli olan ve olmayan evlilikler
- Kurmaca evlilikler
- Evlenme izni
- Evlilik başvurusu
- Aile cüzdanı
- İkinci evlilik koşulları
- Engelli bireylerin evlenmesi ile ilgili koşullar
- 18 yaş altı için evlilik ehliyeti
- Aralarında evlenme yasağı bulunan kişiler
- Maddi tazminat davası
- Manevi tazminat davası
- Soy bağı davaları
- Kayyımlık
- Aile içi şiddet davaları
- Kadın hakları ve çocuk hakları
Aile hukuku mevzuatını oluşturan Türk Medeni Kanunu ile ilgili detaylı bilgiye https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.4721.pdf bu linkten ulaşabilirsiniz.
Aile Hukuku Davalarında Yetkili Olan Mahkemeler Hangileridir?
Aile hukukunda yetkili mahkeme aile mahkemeleridir.
Aile Hukuku Neden Önemlidir?
Gaziantep aile hukuku evlilik öncesinde, evlilik sırasında ve evlilik aktinin son bulması durumunda kişilerin yerine getirmekle mükellef oldukları sorumlulukları kanunen belirleyen hukuk alanıdır.
Örneğin reşit olmayan bir çocuğun ya da evliliğe mani olacak ölçüde zihinsel ya da fiziksel engeli bulunan bir kişinin evlendirilmesi aile hukuku mevzuatı gereği yasaklı kılınmıştır. Engeli bulunan kişinin evlenebilmesi için evliliğe engelinin bulunmadığına dair sağlık raporu almalıdır.
Madde 133- Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbî sakınca bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla anlaşılmadıkça evlenemezler.
Küçük yaştaki çocukların evlendirilmesi ileride hem psikolojik hem fiziksel hem de ruhsal sorunlara yol açacaktır. Çünkü çocuğun henüz yetişkin olmadan çocuk dünyaya getirme ya da ev işlerini yapabilme gibi sorumlulukların altına girmesi ve gelişimini tamamlamadan cinsel birliktelik yaşaması sağlıklı değildir. Bu sebeple ceza kanunumuzda da erişkin olmayanlarla cinsel birliktelik yaşamak suç olarak kabul edilir.
Madde 125- Ayırt etme gücüne sahip olmayanlar evlenemez.
Öte yandan aile hukuku sistemi yeni boşanmış bir kadının belirlenen yasal süre bitmeden evlenmesi de yasaklanmıştır. Bu yasak, kadının hamile olması durumunda babasının kim olduğu ile ilgili yaşanabilecek karmaşanın önüne geçer.
Madde 132- Evlilik sona ermişse, kadın, evliliğin sona ermesinden başlayarak üçyüz gün geçmedikçe evlenemez. Doğurmakla süre biter. Kadının önceki evliliğinden gebe olmadığının anlaşılması veya evliliği sona eren eşlerin yeniden birbiriyle evlenmek istemeleri hâllerinde mahkeme bu süreyi kaldırır.
Madde 130- Yeniden evlenmek isteyen kimse, önceki evliliğinin sona ermiş olduğunu ispat etmek zorundadır.
Hem tıbbi olarak hem de ahlaken bazı kişilerin evlenmesi de Türk medeni kanununca yasaklanmıştır. Kişi; kardeş, amca, dayı, hala, teyze, alt soy/üst soy ile, evlat edindiği çocuğu ile ve yeğeni ile evlenemez.
Bu kural akraba evliliğinden olan çocukların sağlığı, akraba ilişkileri ve toplum ahlakı açısından önem arz eder.
Madde 129- Aşağıdaki kimseler arasında evlenme yasaktır: 1. Üstsoy ile altsoy arasında; kardeşler arasında; amca, dayı, hala ve teyze ile yeğenleri arasında, 2. Kayın hısımlığı meydana getirmiş olan evlilik sona ermiş olsa bile, eşlerden biri ile diğerinin üstsoyu veya altsoyu arasında, 3. Evlât edinen ile evlâtlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi arasında.
Kişiler evliliklerini sonlandırmaya karar verdiklerinde resmi olarak evli sayılmamak için boşanma davası açmak zorundadır. Boşanma davasında çocuklar ile ilgili velayet ve nafaka davaları görülür. Boşanma durumundan sonra da kişiler kanunen çocuklarına karşı sorumlu tutulur.
Madde 182 – Mahkeme boşanma veya ayrılığa karar verirken, olanak bulundukça ana ve babayı dinledikten ve çocuk vesayet altında ise vasinin ve vesayet makamının düşüncesini aldıktan sonra, ana ve babanın haklarını ve çocuk ile olan kişisel ilişkilerini düzenler.
Eşler evlilik aktine son verdikten sonra diğer tarafın rızası bulunmadıkça aile konutunu satamaz ya da kiraya veremez. Bu anlamda kişilerin konut dokunulmazlığı da güvence altına alınmıştır.
Madde 194- Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hâkimin müdahalesini isteyebilir.
Evlilik akti içerisinde eşini; kötü muamele, aldatma, alıkoyma, eziyet ve kişisel haklara yönelik saldırıya maruz bırakan eş diğer eşin talebi olduğunda tazminat ile yargılanabilmektedir.
Bu durumların varlığı aynı zamanda boşanma davası için de geçerli sebep sayılır.
Yukarıda saydığımız durumlar aile hukuku mevzuatını oluşturmaktadır. Bu ve benzeri pek çok durumun varlığında kişilerin hukuken hakkını arayabilmesi için resmi evliliğin gerçekleşmiş olması gerekir. Bu bağlamda Gaziantep aile hukuku son derece önemli bir hukuk alanıdır.