İş Hukuku

İş hukuku, genel olarak Avrupa’nın kıtasal hukuk sistemlerine dahil olarak milli sınırlar içinde çıkarılan iş yasaları doğrultusunda oluşturulmuş bir hukuk dalıdır. Genellikle ilgilendiği konular;

• Maaş ve mesai ücretleri,
• İşçi alacakları,
• Sendikalar ve sendikalarla ilgili hukuki meseleler,
• İşçi ve iş veren hakları,
• Çalışma koşulları,
• Kıdem tazminatı,
• İhbar tazminatı,
• İşçi ile iş veren uzlaşmazlıkları,

Olarak geniş kapsamlı biçimde listelenebilir. İş hukuku kapsamında; iş verenlerin ve işçilerin haklarını, ödevlerini ve yükümlülüklerini düzenleyen, çeşitli kurallar getiren kanuna 4857 sayılı İş kanunu denilmektedir.

İş Hukukunun Tanımı Nedir?

İş hukuku alanındaki çalışmalarımız doğrultusunda iş hukukunun tanımı kısaca; ücret karşılığı çalışan işçiler ve bir işin yapılması için maaşlı personel tutan iş verenler arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalı olarak yapılabilir. Başka bir tabirle ücretli emeğin söz konusu olduğu bütün iş uyuşmazlıklarıyla ilgilenen hukuk dalı tanımı da getirilebilir. Bu doğrultuda; GAZİANTEP Adliyesi içinde iş hukuku alanında uzmanlık ve tecrübe sahibi Gaziantep hukuk bürosu çalışanı avukatlara iş avukatı denilir. 

İş Hukuku Türleri Nelerdir?

İş hukuku, iş sözleşmelerinin hazırlanmasından, göçmenlerin çalışma izinlerine kadar olan çok geniş bir yelpazede gündeme gelebilmektedir. Ancak geniş kapsamlı olarak bütün iş hukuku meseleleri iki ana başlıkta değerlendirilebilir:

• Bireysel iş hukuku
• Toplu iş hukuku

Bu kategoriler kendi içlerinde de türlere ayrılabilir. Herhangi bir iş hukuku alanındaki uzlaşmazlık ya bireysel iş hukuku altında ya da toplu iş hukuku altında ele alınır.

Bireysel İş Hukuku

Bireysel iş hukuku çoğunlukla orta ve küçük boyutlu işletmeler ile bunların personelleri arasında gündeme gelen;

• Sosyal haklar,
• İşten ayrılma ve çıkarılma,
• Ücret hizmet sözleşmesi, 
• Komisyon, mesai ücreti ve ek ödemeler,
• Tazminat,
• Çalışma koşulları,

Ve benzeri başlıklarla ilgilenmektedir.  Türkiye sınırları içindeki bütün iş veren ve işçi uzlaşmazlıkları bu bireysel iş hukuku kapsamında ele alınabilir.

Toplu İş Hukuku

Toplu iş hukukunda ise çoğunlukla yüz kişiden fazla işçinin çalıştığı işletmelerde yaşanan hukuki meseleler ele alınmaktadır. Bireysel iş hukukunda tek bir patron ve işçi söz konusuyken, toplu iş hukukunda sendikalar gibi olgular ortaya çıkar. 

Toplu iş hukuku uzlaşmazlıklarında işçiler de iş verenler de farklı kişi ve kurumlar tarafından temsil edilir. Toplu iş hukukunun ilgilendiği başlıca meseleler şu şekildedir:

• Toplu iş sözleşmesi,
• Toplu iş bırakma, grev ve lokavt,
• Sendikal haklar,
• Toplu sendika üyeliği,
• Sendikanın feshi.

Bu başlıklar en temel gündemler olsa da toplu iş hukukunun sınırları daha geniş düşünülmelidir.

İş Hukukunun Özellikleri Nelerdir?

Farklı alt hukuk dallarının farklı özellikleri ve ilkeleri bulunmaktadır. Bu doğrultuda iş hukuku da kendine özgü özellikler barındırır. Örneğin bu hukuk dalındaki uzlaşmazlıklarda, karar makamları tereddüt ve ikileme düşülen hususlarda işçi lehine yorum getirebilmektedir. Bu iş hukukunun en bilinen özellikleri arasında yer alır.

Ek olarak işçinin hak ettiği mesai ücretinin ve emeğinin karşılığının ihmal edilmemesi ve işçinin haklarının korunması da iş hukukunun en temel prensipleri arasındadır. Bu hukuk dalında çalışan pozisyonundaki şahıslara öncelik tanınır ve sorumluluklar işçi ile iş veren arasında karşılıklılık esasına dayandırılır. Fakat iş akdinin haklı nedenle feshedilmesi gibi durumlarda nedenlerin geçerli olduğunun ispat edilmesi iş verenin sorumluluğudur. Son olarak iş hukukunun, karma hukuk olarak adlandırabileceğimiz yöntemlerle yürütüldüğü ve özel hukuk altında incelendiği belirtilebilir.

İşçi Alacakları Dava Süreçleri

İş hukukunda en sık rastlanan uzlaşmazlıklar arasında işçi alacakları konusu ilk sıralarda yer alır. Kanunda yapılan son değişiklikler ile alacakları olan işçilere, dava yoluna gitmeden önce arabuluculuk kurumuna başvuru yapmaları şartı konulmuştur. Zorunlu arabuluculuk olarak adlandırılan bu süreçte; işçiler alacaklarının tahsili için öncelikle bir arabulucu avukat nezdinde iş veren ile mutabakat sağlamaya çalışır. Üstelik işçi ve iş verenlerin taraf olduğu borç ve alacak uzlaşmazlıklarında ilk iki saatlik arabuluculuk hizmeti devlet tarafından karşılanmaktadır.  

Adliyelerde görülebilecek arabuluculuk ofisleri vasıtasıyla yapılacak bir başvurunun arkasından arabulucu avukatlar; işçiyi ve işvereni arayarak ya da yüz yüze görüşmeye çağırarak bir ile uzlaşma tahsis etmeye çalışır. Arabulucu avukatın çabaları, tarafların bir mutabakata varmasına yeterli olmaz ise zorunlu arabuluculuk mecburiyeti yerine getirilmiş kabul edilir ve dava açma hakkı doğar. Bu noktada bir iş avukatına vekalet vermek faydalı olacaktır. Sonrasında avukatınız dosyayı mütalaa eder, iş arkadaşları arasından şahitleri tespit eder ya da iş yeri kayıtlarının delil olarak mahkemeye sunulması için toplanmasına yardımcı olur.